Vật liệu xây dựng là những vật liệu cơ bản được sử dụng để xây dựng cấu trúc, tạo hình và trang trí các công trình xây dựng. Từ bê tông và gạch đến gỗ và kính, các vật liệu xây dựng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên cơ sở vững chắc và nét đẹp cho các công trình xây dựng. Để hiểu rõ hơn bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu chi tiết, cùng tham khảo nhé.
Vật liệu xây dựng là gì?
Vật liệu xây dựng là khái niệm dùng để chỉ tất cả các loại vật liệu được dùng cho mục đích xây dựng. Cụ thể bao gồm vật liệu tự nhiên như đá, cát, sỏi, gỗ…. hoặc các loại vật liệu nhân tạo được con người sáng tạo ra bằng các công nghệ hiện đại như xi măng, sắt, thép, gạch, bê tông…
Theo Nghị quyết 124 của Chính phủ, vật liệu xây dựng là các sản phẩm gồm vật liệu hữu cơ, vô cơ và kim loại được sử dụng để xây dựng các công trình hiện nay. Tuy nhiên, các trang thiết bị điện không được coi là vật liệu xây dựng mặc dù được sử dụng trong các công trình.
Từ hai định nghĩa trên, ta có thể suy ra rằng vật liệu xây dựng là các sản phẩm hữu cơ, vô cơ hoặc kim loại có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc nhân tạo, được sử dụng cho mục đích xây dựng, trừ trang thiết bị điện. Hiện nay, ngành vật liệu xây dựng đang phát triển mạnh mẽ và được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như nghề mộc, xây dựng nhà ở, lắp đặt hệ thống đường ống nước…
Vai trò của vật liệu xây dựng
Vật liệu xây dựng đóng vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng, độ bền và tính chất của các công trình xây dựng. Dưới đây là những vai trò chính:
- Các loại vật liệu xây dựng như bê tông, thép và gỗ cung cấp độ cứng và sức mạnh nên được sử dụng để tạo ra cấu trúc chịu tải cho các công trình xây dựng.
- Các loại vật liệu xây dựng như bông khoáng, gạch chịu nhiệt, cao su đàn hồi và vật liệu cách nhiệt khác giúp điều chỉnh nhiệt độ và âm thanh trong công trình. Đồng thời còn giúp tạo ra một môi trường thoải mái và tiết kiệm năng lượng cho người sử dụng.
- Bảo vệ khỏi công trình khỏi tác động của thời tiết, độ ẩm, mưa, ánh sáng mặt trời, cháy, côn trùng và vi khuẩn. Đảm bảo tính bền vững và tuổi thọ của công trình.
- Tạo ra không gian sống, làm việc và giải trí độc đáo, góp phần tạo ra một môi trường sống hài hòa và thẩm mỹ.
- Tiết kiệm năng lượng, giảm lượng khí thải carbon, tạo sự bền vững cho công trình và bảo vệ môi trường.
- Sử dụng vật liệu tái chế giúp giảm lượng chất thải xây dựng và tiêu thụ tài nguyên tự nhiên. Hơn nữa, một số vật liệu xây dựng có khả năng hấp thụ khí CO2, giúp làm giảm lượng khí thải carbon và giảm hiệu ứng nhà kính.
- Có khả năng thích ứng với các yếu tố môi trường như độ ẩm, mưa, nhiệt độ, và độ ẩm không khí. Điều này đảm bảo tính bền vững và độ bền của công trình trong điều kiện khí hậu khác nhau.
- Dễ gia công và lắp đặt để tiết kiệm thời gian và công sức trong quá trình xây dựng.
Phân loại vật liệu xây dựng
Vật liệu xây dựng cơ bản
Vật liệu xây dựng cơ bản là những vật liệu được sử dụng phổ biến và thiết yếu trong các công trình xây dựng với nhiệm vụ xây dựng cấu trúc và hệ thống cơ bản của một công trình. Dưới đây là một số ví dụ về vật liệu xây dựng cơ bản:
- Gạch: Có nhiều loại gạch khác nhau như gạch đỏ, gạch xây tường, gạch ốp lát. Gạch thường được sử dụng để xây tường, tạo nên cấu trúc cơ bản và vách ngăn trong các công trình xây dựng.
- Gỗ: là một vật liệu xây dựng tự nhiên được sử dụng cho cấu trúc và trang trí. Gỗ có tính chất cơ học tốt, nhẹ và dễ gia công nên được sử dụng trong việc xây dựng kết cấu gỗ, sàn, cửa, cầu thang và nội thất.
- Thép: là một vật liệu xây dựng có độ bền cao, chịu lực tốt và linh hoạt trong việc tạo hình. Do đó, được sử dụng để xây dựng khung thép, cột, dầm, tấm lợp và các cấu kiện chịu lực khác trong các công trình xây dựng công nghiệp và dân dụng.
- Xi măng: là một chất liên kết quan trọng trong xây dựng, được sử dụng để tạo thành bê tông và vữa, giúp kết dính các hạt chất liệu lại với nhau.
Vật liệu xây dựng kết cấu
Vật liệu xây dựng kết cấu là những vật liệu được sử dụng để xây dựng các cấu trúc chịu lực trong công trình. Các vật liệu này cần có độ bền, độ cứng và khả năng chịu lực tốt để đảm bảo tính an toàn và ổn định của công trình. Dưới đây là một số vật liệu xây dựng kết cấu phổ biến:
- Bê tông: được sử dụng rộng rãi trong xây dựng kết cấu chịu lực như cột, sàn, móng và tường. Bê tông có tính chất cơ học tốt, độ bền cao và khả năng chịu lực tốt, làm cho nó trở thành vật liệu chủ đạo trong xây dựng các công trình chịu lực.
- Vữa xây dựng: là một loại vật liệu được sử dụng để gắn kết và trám lấp các khe hở, khe nứt và bề mặt không đồng nhất trong quá trình xây dựng và hoàn thiện công trình. Vữa xây dựng bao gồm một hỗn hợp của xi măng hoặc vôi, cát và nước, có tính chất chịu lực và kết dính, giúp liên kết các vật liệu xây dựng lại với nhau và tạo ra bề mặt trơn tru và đồng đều.
Vật liệu xây dựng phụ gia
Vật liệu xây dựng phụ gia là những chất được thêm vào trong quá trình sản xuất và sử dụng vật liệu xây dựng để cải thiện và điều chỉnh các tính chất của chúng. Các phụ gia này có thể được sử dụng để cải thiện độ bền, khả năng chống thấm, khả năng chịu lực, tính linh hoạt, khả năng cách nhiệt và cách âm của vật liệu xây dựng. Dưới đây là một số ví dụ:
- Phụ gia bê tông: Trong quá trình sản xuất bê tông, có thể sử dụng các phụ gia như chất tạo bọt, chất giảm nước, chất tạo sự đồng nhất và chất tăng cường độ cứng. Mục đích giúp cải thiện tính chất của bê tông như độ co ngót, khả năng trộn đều và khả năng bơm.
- Phụ gia xi măng: Trong xi măng, có thể sử dụng các phụ gia như chất gia cố, chất làm mờ và chất tạo sự kết dính. Chúng giúp cải thiện tính chất của xi măng như độ bền, khả năng chống thấm, khả năng chống nứt và khả năng làm mờ bề mặt.
- Phụ gia vữa: Trong quá trình sản xuất vữa, có thể sử dụng các phụ gia như chất giảm nước, chất tạo độ bền và chất chống nứt. Mục đích giúp cải thiện tính chất của vữa như khả năng bám dính, độ bền và tính linh hoạt.
- Phụ gia sơn: Trong quá trình sản xuất sơn, có thể sử dụng các phụ gia như chất chống nấm mốc, chất tạo màu, chất tạo độ bóng và chất làm dày. Mục đích giúp cải thiện tính chất của sơn như khả năng chống thấm, độ bền màu, độ bám dính và độ phủ.
Vật liệu xây dựng hoàn thiện
Vật liệu xây dựng hoàn thiện là những vật liệu được sử dụng để trang trí và hoàn thiện các công trình xây dựng sau khi cấu trúc chính đã hoàn thành. Chúng không chỉ mang tính chất thẩm mỹ mà còn đảm bảo chức năng và sự tiện ích cho công trình. Dưới đây là một số ví dụ về vật liệu xây dựng hoàn thiện phổ biến:
- Gạch ốp lát: được sử dụng để trang trí bề mặt tường, sàn, hoặc mặt tiền của công trình.Với nhiều loại với màu sắc, họa tiết và kích thước khác nhau, giúp tạo nên vẻ đẹp và phong cách riêng cho công trình.
- Vật liệu lót sàn: bao gồm gạch, đá tự nhiên, gỗ, sàn nhựa, sàn gỗ công nghiệp và sàn gạch composite. Chúng được sử dụng để hoàn thiện bề mặt sàn và mang lại tính thẩm mỹ, dễ vệ sinh và chống trượt tùy thuộc vào từng loại vật liệu.
- Vật liệu trang trí: Vật liệu trang trí bao gồm gạch mosaic, đá tự nhiên, gạch hoa văn, gương, kính cường lực và vật liệu composite. Mục đích sử dụng để tạo điểm nhấn và tạo nên không gian trang trí độc đáo và thu hút trong công trình.
Kết luận
Nhìn chung, vật liệu xây dựng không chỉ đáp ứng yêu cầu kỹ thuật mà còn mang lại tính thẩm mỹ và tiện ích cho mỗi công trình xây dựng. Bằng việc sử dụng và ứng dụng đúng các vật liệu xây dựng, chúng ta có thể xây dựng những công trình chất lượng và bền vững, góp phần vào sự phát triển và cải thiện chất lượng cuộc sống của chúng ta.