Với khả năng dập tắt đám cháy nhanh chóng và hiệu quả, bình chữa cháy bột đã trở thành một phần không thể thiếu trong bộ dụng cụ phòng cháy chữa cháy của các công trình và khu dân cư. Tuy nhiên, để sử dụng bình chữa cháy bột đúng cách và mang lại hiệu quả cao nhất, người sử dụng cần phải nắm vững các kiến thức cơ bản về loại bình này. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé.
Bình chữa cháy bột là gì?
Bình chữa cháy bột hay còn gọi là bình ABC là thiết bị được thiết kế để chữa cháy các loại đám cháy khác nhau: gỗ, giấy, dầu mỡ, xăng, điện tại nhà ở, văn phòng, nhà máy, cửa hàng, xe cộ… Bình chữa cháy bột được đặc trưng bởi hình dáng trụ và được làm bằng vật liệu bền, chịu được va đập và lực nén.
Bên trong bình là bột chữa cháy ABC, gồm các thành phần như amon sunfat, monoclohydrat acid phosphoric, silicat canxi, chất nén… Bột chữa cháy này được đựng trong bình và sẽ được phun ra ngoài khi người dùng kích hoạt bình.Khi phun bột chữa cháy ra đám cháy, bột sẽ truyền nhiệt và làm giảm nhiệt độ của vật cháy. Đồng thời chống lại oxy và giảm bớt nhiệt lượng giúp ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy.
Thông thường, trên bình chữa cháy bột sẽ có các chữ cái A, B, C để thể hiện khả năng dập cháy của bình đối với các đám cháy khác nhau. Cụ thể như sau:
- Chữ cái A: dùng để dập các đám cháy chất rắn như: gỗ, bông, vải, sợi…
- Chữ cái B: dùng để dập cháy chất lỏng như: xăng dầu, cồn, rượu.
- Chữ cái C: dùng để dập cháy chất khí như: gas (khí đốt hoá lỏng).
- Các số 2, 4, 8 thể hiện trọng lượng bột được nạp trong mỗi bình chữa cháy, đơn vị tính bằng kg.
Cấu tạo của bình chữa cháy bột
Về cơ bản, bình chữa cháy bột được kết cấu gồm các bộ phận chính như sau:
- Thân bình
Là phần chính của bình chữa cháy bột, được làm bằng thép chất lượng cao, có độ bền và độ cứng cao, có khả năng chịu áp lực và nhiệt độ cao.
- Bát đựng bột
Là nơi chứa bột chữa cháy, được đặt ở đáy của bình. Bát đựng bột được làm bằng thép không gỉ hoặc nhôm, có độ dày và độ bền cao.
- Van xả khí
Được đặt ở phía trên của thân bình, chức năng của van này là để điều chỉnh lượng bột chữa cháy được xả ra và kiểm soát áp lực bên trong bình.
- Tay cầm và bộ kích hoạt
Là bộ phận được dùng để cầm và kích hoạt bình chữa cháy bột khi cần thiết. Tay cầm thường được làm bằng nhựa ABS hoặc thép, có độ bền cao, còn bộ kích hoạt thường là nút nhấn hoặc tay quay.
- Túi bảo vệ
Chức năng chính là bảo vệ bình chữa cháy bột khỏi bụi bẩn và các tác động bên ngoài.
- Bột chữa cháy
Là thành phần quan trọng nhất của bình chữa cháy bột. Bột chữa cháy là một hợp chất hóa học không độc với người, trong đó 80% là NaHCO3. Tính chất không độc, không dẫn điện, có thể gây kích ứng da và được bọc trong các gói bảo vệ để giữ cho bột chữa cháy luôn khô ráo và không bị vón cục. Lưu ý không nên để bột chữa cháy rơi vào thức ăn hay thực phẩm tránh ảnh hưởng đến tính mạng vì loại bột này se gây ra tình trạng khô, đau rát họng, đau dạ dày.
Nguyên lý hoạt động của bình chữa cháy bột
Nguyên lý hoạt động của bột chữa cháy là làm loãng oxy và hỗn hợp chất. Cụ thể, khi người dùng kích hoạt bình, bột chữa cháy sẽ được phun ra ngoài thông qua ống dẫn và van xả khí. Lúc này, chất NaHCO3 sẽ tác dụng nhiệt với lửa tạo ra khí CO2 để dập tắt đám cháy. Khí CO2 sinh ra càng nhiều thì đám cháy càng được dập nhanh vì làm cho vùng cháy cạn kiệt oxy và giúp ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy.. Sau khi đám cháy được dập tắt sẽ có một lượng chất rắn NA2CO3 được sinh ra. Chất này dễ gây ăn mòn thiết bị nên đây cũng là lý do bình chữa cháy bột khoogn được sử dụng cho đám cháy do thiết bị điện.
Hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy bột
Hiện nay, bình chữa cháy bột được sử dụng rộng rãi để chữa cháy trong nhiều môi trường khác nhau. Tuy nhiên, để sử dụng đúng cách và đảm bảo hiệu quả, người dùng cần nắm rõ quy trình sử dụng dưới đây:
- Bước 1: Nhận diện vị trí bình ABC
Trước khi sử dụng, người dùng cần phải tìm và nhận diện vị trí lắp đặt bình ABC. Thông thường, bình sẽ được đặt ở những vị trí dễ dàng tiếp cận và gần khu vực có nguy cơ cháy.
- Bước 2: Kiểm tra bình ABC
Người dùng cần kiểm tra xem bình có đầy đủ bột chữa cháy, van và ống dẫn bột chữa cháy có bị hư hỏng hay không. Đồng thời, hạn sử dụng của bình cũng cần được kiểm tra để đảm bảo bình đang hoạt động tốt và sẵn sàng cho việc sử dụng.
- Bước 3: Tiếp cận vị trí đám cháy
Khi phát hiện có đám cháy, người dùng cần tiếp cận vị trí đám cháy, đảm bảo an toàn cho bản thân và người xung quanh.
- Bước 4: Đặt bình ABC vào vị trí phù hợp
Sau khi đã tiếp cận được với vị trí đám cháy, người dùng cần đặt bình ABC vào vị trí phù hợp, đảm bảo bình được đặt ở khoảng cách an toàn và có thể phun được bột chữa cháy đến khu vực đám cháy.
- Bước 5: Kích hoạt bình ABC
Khi đã đặt bình vào vị trí phù hợp, người dùng cần kích hoạt bình bằng cách:
- Xoay van xả khí bằng tay, nằm ở phía trên của bình, để mở van xả khí.
- Lấy ống dẫn bột chữa cháy và nhắm về phần đám cháy.
- Bật van giảm áp trên ống dẫn để phun bột chữa cháy vào đám cháy. Hướng bình chữa cháy vào đám cháy và di chuyển nhanh chóng từ dưới lên trên để phun bột lên tầm cao của đám cháy. Người dùng cần phải di chuyển liên tục và phun đều bột để đảm bảo tắt hết đám cháy.
- Bước 6: Quan sát và kiểm tra lại
Sau khi đã dập tắt đám cháy, cần kiểm tra lại khu vực xung quanh để đảm bảo đám cháy đã được dập tắt hoàn toàn và không có dấu hiệu tái cháy.
Lưu ý khi sử dụng bình chữa cháy bột
Khi sử dụng bình chữa cháy bột, để đảm bảo an toàn, ngăn chặn được nguy cơ cháy nổ và bảo vệ tính mạng và tài sản của mọi người. Người dùng cần lưu ý những điểm sau đây:
- Đảm bảo bình chữa cháy bột luôn ở chỗ dễ thấy và dễ tiếp cận.
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng bình trước khi sử dụng.
- Chọn đúng loại bột chữa cháy phù hợp với loại đám cháy.
- Nắp bình chữa cháy bột phải được đóng kín trước khi sử dụng.
- Xác định hướng sử dụng bình và hướng xịt bột chữa cháy đúng với hướng đám cháy.
- Không nên sử dụng bình chữa cháy bột cho các đám cháy dầu mỡ hoặc điện.
- Sử dụng đúng lực lượng để xịt bột chữa cháy, không quá yếu hoặc quá mạnh để tránh làm lan rộng đám cháy.
- Nếu đám cháy không được dập tắt bằng một lượng bột chữa cháy, cần gọi ngay đội cứu hỏa để xử lý.
- Không sử dụng bình chữa cháy bột trong những trường hợp đám cháy quá lớn hoặc trong không gian nhỏ, hạn chế thông gió.
- Khi sử dụng bình chữa cháy bột, cần phải đeo kính bảo hộ, khẩu trang và găng tay để tránh tiếp xúc với bột và khói.
- Bình chữa cháy bột cần được kiểm tra thường xuyên và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
- Trong trường hợp không sử dụng hết bột trong bình chữa cháy, bạn cần phải đóng kín nắp bình để tránh bụi bẩn và ẩm ướt làm hỏng bột.
Kết luận
Như vậy, qua bài viết trên, chúng ta đã được tìm hiểu những thông tin cơ bản về bình chữa cháy bột. Hy vọng sẽ giúp mọi người nắm được nhiều kiến thức hữu ích và sử dụng thiết bị này một cách an toàn, hiệu quả nhất khi gặp phải tình huống cháy nổ.