Trong quá trình sản xuất, các doanh nghiệp, nhà máy tạo ra một lượng khá lớn nước thải công nghiệp chứa đựng các chất ô nhiễm và chất thải. Và tất nhiên nếu không được xử lý một cách hiệu quả sẽ gây ô nhiễm nước ngầm, sông, hồ và gây tổn hại đáng kể cho môi trường, sức khỏe con người. Để hiểu rõ hơn bài viết dưới đây chúng tôi sẽ phân tích chi tiết.
Nước thải công nghiệp là gì?
Nước thải công nghiệp là loại nước thải được tạo ra từ các hoạt động và quá trình sản xuất công nghiệp. Cụ thể, bao gồm các chất ô nhiễm, vi khuẩn, virus, kim loại nặng, acid béo và tác nhân gây hại từ quy trình sản xuất, chế biến và xử lý trong các ngành công nghiệp khác nhau.
Nước thải công nghiệp vô cùng đa dạng, khác nhau về thành phần cũng như lượng phát thải . Theo đó, việc xử lý nước thải công nghiệp là một yêu cầu quan trọng và cấp bách cần thực hiện để bảo vệ môi trường và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường.
Về nguồn gốc , nước thải công nghiệp bắt nguồn từ các hoạt động và quy trình trong các ngành công nghiệp. Cụ thể:
- Ngành công nghiệp hóa chất sản xuất và sử dụng các chất hóa học để chế tạo sản phẩm.
- Ngành công nghiệp điện sản xuất điện từ các nguồn năng lượng như than, dầu mỏ, khí tự nhiên, hay điện mặt trời và gió
- Ngành công nghiệp thực phẩm chế biến và sản xuất các sản phẩm thực phẩm từ các nguyên liệu như thịt, cá, ngũ cốc, đường, sữa và rau quả.
- Ngành công nghiệp dệt may sử dụng các quy trình để sản xuất các sản phẩm vải, quần áo và các sản phẩm dệt may khác.
- Ngành công nghiệp luyện kim bao gồm quá trình khai thác, xử lý và chế biến các loại quặng để sản xuất kim loại như sắt, nhôm, đồng và kẽm.
- Nhà máy sản xuất linh kiện điện tử, gia công kim loại, cơ khí hoặc luyện kim,…
Thành phần và tính chất của nước thải công nghiệp
Thành phần và tính chất của nước thải công nghiệp phụ thuộc vào ngành công nghiệp cụ thể và quy trình sản xuất được sử dụng. Tuy nhiên, dưới đây là một số thành phần phổ biến và tính chất chung của nước thải công nghiệp:
- Chất hữu cơ như dầu, mỡ, chất thải hữu cơ từ quy trình sản xuất và chế biến. Chất hữu cơ này có thể gây ô nhiễm nước, gây khói và mùi hôi.
- Chất hóa học trong quy trình sản xuất, ví dụ như axit, kiềm, chất tẩy rửa, thuốc nhuộm, chất khử trùng và chất phụ gia.
- Kim loại nặng như thủy ngân, chì, cadmium và chrome từ công nghiệp luyện kim, công nghiệp điện tử và công nghiệp hóa chất.
- Vi sinh vật và vi khuẩn có thể gây ô nhiễm nước và gây nguy hiểm cho sức khỏe con người nếu không được xử lý hiệu quả.
- Độ pH không cân đối có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường nước và hệ sinh thái nếu không được điều chỉnh.
Tại sao phải xử lý nước thải công nghiệp?
Xử lý nước thải công nghiệp là một yêu cầu quan trọng vì nó mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho môi trường và con người. Cụ thể:
- Bảo vệ môi trường tự nhiên, việc xả thải nước thải công nghiệp không xử lý vào môi trường tự nhiên có thể gây hại đến hệ sinh thái nước và gây suy thoái môi trường sống.
- Bảo vệ sức khỏe con người, việc tiếp xúc trực tiếp hoặc tiêu thụ nước ô nhiễm có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh nhiễm trùng, bệnh ung thư, và các vấn đề hô hấp.
- Giúp đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tránh các trừng phạt và hậu quả pháp lý có thể phát sinh.
- Tách riêng và thu hồi các chất hữu ích, chẳng hạn như nước tái sử dụng, chất hữu cơ, chất khoáng và kim loại, từ nước thải để sử dụng lại trong quy trình sản xuất hoặc trong các mục đích khác.
- Không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì hình ảnh tốt trong cộng đồng và với khách hàng, mà còn góp phần vào việc xây dựng một môi trường sống bền vững và lành mạnh cho tất cả mọi người.
- Giảm tác động khí hậu và góp phần vào bảo vệ môi trường tự nhiên nhờ việc thiết lập các hệ thống tái chế nhiệt và khí, giảm lượng khí thải và tiêu thụ năng lượng.
- Giảm thiểu tác động tiêu cực của nước thải, cải thiện chất lượng nước và bảo vệ môi trường, doanh nghiệp có thể duy trì hoạt động lâu dài và tăng cường cạnh tranh trong ngành của mình.
Quy chuẩn nước thải công nghiệp
Quy chuẩn nước thải công nghiệp được thiết lập để đảm bảo rằng việc xử lý và xả thải nước thải từ các hoạt động công nghiệp tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường và sức khỏe con người. Các quy chuẩn này thường được đề ra bởi các tổ chức quốc tế, quốc gia hoặc các cơ quan quản lý môi trường.
Bên cạnh đó, các quy chuẩn nước thải công nghiệp có thể định rõ các giới hạn và yêu cầu về các thành phần, tính chất và mức độ ô nhiễm của nước thải công nghiệp trước khi được xả thải vào môi trường. Và có vai trò quan trọng trong việc giảm tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Bằng cách thiết lập các yêu cầu chặt chẽ và theo dõi tuân thủ, quy chuẩn này khuyến khích các doanh nghiệp công nghiệp áp dụng các biện pháp xử lý nước thải hiệu quả và giảm thiểu ô nhiễm.
Ngoài ra, việc tuân thủ quy chuẩn nước thải công nghiệp còn mang lại lợi ích kinh tế. Đối với các doanh nghiệp, việc xử lý nước thải công nghiệp đúng quy định giúp tránh các trừng phạt pháp lý và tránh thiệt hại về hình ảnh thương hiệu. Hơn nữa, các công nghiệp có thể tận dụng nước tái chế hoặc các chất thải khác để sản xuất lại hoặc bán ra thị trường, từ đó tạo ra nguồn thu nhập bổ sung.
Quy trình xử lý nước thải công nghiệp
Quy trình xử lý nước thải công nghiệp có thể đa dạng và phụ thuộc vào loại hình công nghiệp và thành phần cụ thể của nước thải. Dưới đây là một quy trình xử lý nước thải công nghiệp tiêu chuẩn mà các doanh nghiệp thường áp dụng:
- Bước tiền xử lý
Quy trình xử lý bắt đầu bằng việc loại bỏ các chất rắn lơ lửng và cặn bã trong nước thải. Các bước tiền xử lý bao gồm sàng lọc, cất bớt các chất rắn lơ lửng, xử lý bằng hóa chất hoặc xử lý cơ học như tam giác lọc.
- Xử lý sinh học
Sau bước tiền xử lý, nước thải được chuyển vào các hệ thống xử lý sinh học như bể xử lý sinh học hoặc hệ thống lọc sinh học. Đây là bước quan trọng để loại bỏ các chất hữu cơ phân hủy khó, như dầu mỡ và chất hữu cơ phức tạp. Trong quá trình này, vi sinh vật như vi khuẩn và vi khuẩn có khả năng phân hủy chất hữu cơ trong nước thải được sử dụng để làm sạch nước.
- Xử lý hóa học
Nếu cần thiết, nước thải sau xử lý sinh học có thể được chuyển vào bước xử lý hóa học. Tại đây, các chất hóa học như flo, chất khử trùng hoặc chất xử lý chất kim loại nặng có thể được sử dụng để loại bỏ các chất ô nhiễm còn lại trong nước thải.
- Bước xử lý phụ
Ngoài những bước trên, có thể có các bước xử lý phụ khác tùy thuộc vào tính chất của nước thải và yêu cầu xử lý. Các bước này có thể bao gồm xử lý bằng màng, xử lý bằng tia tử ngoại, xử lý bằng ozone, hay bất kỳ phương pháp nào khác để loại bỏ các chất ô nhiễm còn lại.
- Bước kết tủa và lọc cuối cùng
Sau khi nước thải được đi qua các khâu xử lý ở trên sẽi được chuyển qua các bước kết tủa và lọc cuối cùng để loại bỏ từng hạt mịn và chất ô nhiễm nhỏ hơn. Các phương pháp như lọc qua cát, lọc qua than hoạt tính, kết tủa hóa học hoặc sử dụng các hệ thống màng mỏng sẽ được áp dụng. Mục tiêu là đảm bảo nước thải được làm sạch hoàn toàn và đạt đủ yêu cầu quy chuẩn trước khi được xả thải vào môi trường.
- Kiểm tra chất lượng và giám sát
Quá trình xử lý nước thải công nghiệp cần được theo dõi và kiểm tra chất lượng thường xuyên để đảm bảo hiệu quả và tuân thủ quy chuẩn. Cụ thể bao gồm các thông số như chất lượng nước, lượng chất ô nhiễm, độ pH, nồng độ chất hữu cơ…
Kết luận
Nhìn chung, việc áp dụng các biện pháp xử lý tiên tiến và tuân thủ quy chuẩn nước thải công nghiệp không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của các ngành công nghiệp. Chúng ta cần sự tập trung và cộng tác giữa các doanh nghiệp, cơ quan quản lý môi trường và cộng đồng để đảm bảo rằng nước thải công nghiệp được xử lý một cách an toàn và hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường và tạo ra một tương lai bền vững cho chúng ta.